تحریم نفتی ایران و زورآزمایی چین و آمریکا

دو روز پیش، ایالات متحده اعلام کرد، نام چین را نیز به فهرست کشورهای معاف از تحریم‌های نفتی ایران افزوده است؛ هرچند دولت ایالات متحده، توجیهات خاص خود را درباره این تصمیم داده، بررسی دقیق‌تر ماجرا، از وجود عرصه گسترده‌تری از رویارویی و تعامل میان چین و آمریکا حکایت دارد.

به گزارش «تابناک»، رسانه‌ها و تحلیلگران چینی بر این باورند که این تصمیم از سوی آمریکا، به جلوگیری از منازعه دیپلماتیک و جنگ تجاری احتمالی میان چین و آمریکا کمک کرده و از شکل‌گیری توافق بر سر این موضوع میان دو کشور حکایت دارد.

در همین راستا، «گلوبال تایمز»، نشریه انگلیسی زبان چین، تحلیلی را منتشر کرده و در آن اشاره نموده که این موضوع، نشان دهنده قدرت چین در برابر آمریکاست و می‌تواند بر آینده روابط دو کشور نیز تأثیرگذار باشد.

به نوشته این نشریه، ایالات متحده در حقیقت انعطاف پذیری خط مشی‌های خود را در این موضوع نشان داده است.

به تازگی هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا اشاره کرده که در مجموع، بیست کشور شایسته معافیت از تحریم نفتی ایران تشخیص داده شده‌اند.

با این حال، گلوبال تایمز می‌گوید، واقعیت چیز دیگری است. آمریکا در دستیابی به هدف خود مبنی بر قطع کامل صادرات نفت ایران موفق نبوده است. بر خلاف ادعای آمریکا، بسیاری از کشورهای معاف شده از تحریم، خرید نفت از ایران را به میزان چشمگیری کاهش نداده‌اند. در اوضاع کنونی، به نظر می‌رسد واشنگتن می‌خواهد این کشور‌ها را به حال خود‌‌ رها کند.

این گزارش ادامه می‌دهد، درست است که چین هم میزانی از واردات نفت خود از ایران را کاهش داده، ولی بیانیه‌ای که روز گذشته توسط وزارت خارجه چین منتشر شد، پایبندی این کشور را به اصول موجود اعلام کرده و اظهار می‌دارد، تجارت نفتی ایران و چین «منطقی و مشروع» است و چین با تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران همراه نخواهد شد.

بنابراین، تصمیم گرفته شده از سوی آمریکا، نتیجه‌ای رضایت بخش برای چین است که منافع چین را تأمین می‌کند، وجهه این کشور را نگه می‌دارد و از تقابلش با آمریکا جلوگیری می‌کند؛ این نتیجه می‌تواند به عنوان پیروزی چین بر آمریکا تلقی شود.

گلوبال تایمز ادامه می‌دهد، چین می‌تواند در آینده، به هنگام تعامل با آمریکا با اطمینان بیشتری رفتار کند. زمان مقابله با فشارهای آمریکا، قاطعیت بیشتری از خود نشان دهد و برای رسیدن به مصالحه مدنظر خود، با جدیت بیشتری رفتار کند. چین می‌تواند به روشنی و با صدای بلند، منافع بنیادی و خط قرمزهای خود را اعلام کرده و نگرانی کمتری به واکنش‌های ایالات متحده داشته باشد.

با این حال، چین باید درک روشنی از قدرت آمریکا و موقعیت ابرقدرتی این کشور داشته باشد. در رویارویی با آمریکا، راهبرد‌ها به‌‌ همان اندازه اصول مهم هستند.

تبادلات میان چین و آمریکا حتی از آنچه میان متحدین نزدیک وجود دارد نیز بیشتر است. با وجود این، تقابل سیاسی و آمادگی نظامی، روز به روز شدید‌تر از گذشته می‌شود. هم‌اکنون دو کشور، نیازمند آنند تا برای کنترل اصطکاک‌های احتمالی و همچنین شکل‌گیری جو منفی در افکار عمومی، به فهمی ضمنی از یکدیگر دست پیدا کنند.

در عرصه دیپلماتیک، هیچ غنیمت مطلقی نیست و تهاجم و توافق، در روابط خارجی کشور‌ها امری معمول به شمار می‌رود.

به باور گلوبال تایمز، واشنگتن راهبرد زیرکانه‌ای را در پیش گرفته که همزمان، شامل تلاش برای ضربه زدن به چین و همکاری با این کشور است. چین باید از این راهبرد به سود خود بهره گیرد تا با دفاع از منافع خود، ظرفیت اقدامش را نیز افزایش دهد؛ البته در عین حال، چین باید مراقب باشد تا مبادا آمریکا را به تقابل راهبردی با خود وادارد».

حمزه محمودی -تابناک