شناخت منظومه اي و سيستماتيک اسلام درنگاه شهيد صدر(ره)"قسمت دوم"

محمد رسول محقق بلخی- جامعه علما و محصلین شمال افغانستان

الف) جامعه خليفة الله

ما در ابتدا به ديدگاه صدر در مورد ويژگي‌هاي جامعه اسلامي و سپس به نگاه ويژه ی دين درباره حاكميت اسلام، در اين جامعه (جامعه خليفة الله)اشاره مي‌كنيم:

بر اساس برداشت صدر، جامعه زميني از سه عنصر: زمين، انسان، طبيعت و استخلاف، به وجود مي‏آيد. در عنصر اول و دوم همه انسان‌ها مشتركند. يعني در هرجا انسان‌ها با همديگر و همزمان با طبيعت رابطه دارند. نهايت نوعيت روابط هر انسان و جامعه باديگري متفاوت است.

در كنار اين سه عنصر ركن چهارمي به نام "استخلاف"وجود دارد كه با اضافه شدن آن نوعيت سه عنصر ديگر نيز هم تغيير مي‌كند. اضافه شدن استخلاف به عنوان یک عنصر وگزینه اجتماعي تنها يك افزايش عددي نيست بلكه يك افزايش سرنوشت سازدر نهاد آن سه عنصراست، چون استخلاف جانشيني خداوند است كه اولا در رابطه انسان با انسان تاثير مي‌گذارد و انسان مي‌شود مستخلف (بافتح).آن وقت رابطه او باساير انسان‌ها پيوند و رابطه برادرانه-كه همه باهم نسبت مساويانه دارند- مي‌شود نه نسبت برتري طلبانه و يا رابطه استثمار گرانه، نظيرآن چه كه در جامعه مادي وجود دارد. و رابطه انسان با طبيعت نيز متحول مي‏گردد...

در ادامه می خوانید...